بررسی ساختار ادب غنایی از دیدگاه زبانشناسی با تکیه بر نظریّه «نقش های زبانی یاکوبسن»

نویسندگان

سمیّه آقابابایی

دانشجوی دکتری دانشگاه علاّمه طباطبائی، تهران کورش صفوی

استاد زبانشناسی دانشگاه علاّمه طباطبائی، تهران

چکیده

ادب غنایی یکی از گسترده ترین انواع ادبی است که هدف آن گزارش و بیان احساسات گوینده و در کنار آن، لذّت بخشیدن به مخاطب است. گوینده ادب غنایی می تواند از روش های مختلفی برای بیان «پیام غنایی» خود استفاده کند. آنچه در مقاله حاضر مطرح می شود، ارائه ابزارهایی برای طبقه بندی و تمایز ادب غنایی از دیگر انواع ادبی است. جامعیّت این ابزارها سبب کاربرد گسترده آنها شده است، به گونه ای که می توان آنها را در طبقه بندی دیگر انواع و گونه های ادبی نیز به کار برد. در این مقاله، با تکیه بر نظریّه یاکوبسن، دو روش برای بیان «پیام غنایی» ذکر شده است: 1ـ روش مستقیم «فرستنده مدار». 2ـ روش «غیرمستقیم فرستنده مدار». بر اساس دو روش مذکور، در روند برقراری ارتباط، از یک سو، می توان مخاطبی را مدّ نظر قرار داد و از سوی دیگر، می توان آن را نادیده گرفت. نتایج حاصل از پژوهش، بیانگر آن است که با استفاده از نظریّه «نقش های زبانی یاکوبسن» و ارائه ابزار «گوینده مدار» و «گیرنده مدار» بودن پیام و متن، می توان آثار غنایی را سبک شناسی کرد و بر اساس وجوه اشتراک حاصل از آثار، متون غنایی را از متون حماسی و تعلیمی جدا نمود و در یک طبقه قرار داد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی ساختار ادب غنایی از دیدگاه زبانشناسی با تکیه بر نظریّة «نقش‌های زبانی یاکوبسن»

ادب غنایی یکی از گسترده‌ترین انواع ادبی است که هدف آن گزارش و بیان احساسات گوینده و در کنار آن، لذّت بخشیدن به مخاطب است. گویندة ادب غنایی می‌تواند از روش‌های مختلفی برای بیان «پیام غنایی» خود استفاده کند. آنچه در مقالة حاضر مطرح می‌شود، ارائة ابزارهایی برای طبقه‌بندی و تمایز ادب غنایی از دیگر انواع ادبی است. جامعیّت این ابزارها سبب کاربرد گستردة آنها شده است، به گونه‌ای که می‌توان آنها را در طبق...

متن کامل

بررسی ساختار داستان غنایی- حماسی زال و رودابه )با تکیه بر جنبه‌های غنایی آن(

داستان زال و رودابه، نخستین داستان عاشقانه ی شاهنامه ی فردوسی است که شکل غنایی حماسی داردو در آن عشق زمینی به صورت طبیعی و منطقی جلوه یافته است. باید توجه داشت که در چنین داستان­هایی، شاعر  در جریان روایت و انتقال میراث گذشتگان به نسل­های بعدی چندان تصرّف نمی­کند و کمتر عواطف و احساسات خود را بروز می­دهد اما از حیث توصیف و صور خیال که بیانگر میزان قدرت و مهارت شاعر در سرودن شعر است، می­کوشد تا ب...

متن کامل

بررسی ساختار داستان غنایی- حماسی زال و رودابه )با تکیه بر جنبه های غنایی آن(

داستان زال و رودابه، نخستین داستان عاشقانه ی شاهنامه ی فردوسی است که شکل غنایی حماسی داردو در آن عشق زمینی به صورت طبیعی و منطقی جلوه یافته است. باید توجه داشت که در چنین داستان­هایی، شاعر  در جریان روایت و انتقال میراث گذشتگان به نسل­های بعدی چندان تصرّف نمی­کند و کمتر عواطف و احساسات خود را بروز می­دهد اما از حیث توصیف و صور خیال که بیانگر میزان قدرت و مهارت شاعر در سرودن شعر است، می­کوشد تا ب...

متن کامل

کلّی از دیدگاه راسل با تکیه بر نظریه مُثُل

این مقاله بر آن است تا سیر تحول مسئله کلیات را با تأکید بر نظریه مُثُل از دیدگاه راسل، مورد بررسی قرار دهد. همچنین سعی شده است که این مسئله در آثار متقدم و متأخر او نیز مورد ملاحظه قرار گیرد که آیا تغییری در نگرش وی به وجود آمده‌است یا نه؟ در مسئلة کلیات چند نظر وجود دارد: 1. کلیات، نام و اسامی بیش نیست 2. کلیات، وجود واقعی دارند، نظیر مُثُل افلاطونی. 3. کلیات در ضمن افراد وجود دارند ولی وجود مست...

متن کامل

بررسی گلستان سعدی با تکیه بر نظریه ارتباط یاکوبسن

رومن یاکـوبسن، زبان شنــاس مکتب ساخت گـرایی، در نظــریه ی ارتبـاط خود برای زبان شش نقــش، عاطفی، ترغیبی، ارجاعی ، فرازبان، همدلی و ادبی قائل شد. از میان نقش های نام برده شده جهت گیری نقش ترغیبی به سوی مخاطب است و از آن جا که گلستان سعدی یک اثر تعلیمی است و طبعاً نقش ترغیبی، نقش اصلی زبان او خواهد بود، این نقش را در این کتاب مورد بررسی قرار دادیم. بدین منظور با بهره گیری از نظریه ارتباط یاکوبسن ب...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
متن پژوهی ادبی

جلد ۲۰، شماره ۶۹، صفحات ۷-۳۴

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023